Kompozit (Kompoze) Nedir?

Kompozit malzemeler, içeriğinde bulunan ham maddelerin özelliklerini günümüz şartlarına uygun olarak düzenlemek ve zayıf kalan özelliklerini daha iyi duruma getirmek ve kullanım pratikliği sağlamak için üretilmektedirler. Fakat bir çoğunun geri dönüşümü çok zordur ve tek kullanımlık olarak üretilmektedir. Genellikle kompozit malzemeler en az iki ana malzemeyi içerir. Bunlardan biri bağlayıcı özellik taşır, iki veya daha fazla maddeyi bir arada tutarak kalıcı birleşim sağlar. Bunun dışında kompozit malzemelerde genel olarak standartlaşmış bir kalite kalıplaşmamıştır. Kompozit malzemeler; doğal, erken, modern ve nano olmak üzere dört ana grupta toplanmıştır.

Modern Kompozit; panel üretiminde ağırlıklı olarak kullanılmaktadır. Plastik, cam, fiber ve benzeri malzemelerin takviyeli karışımlarıyla elde edilmektedir. Cam takviyeli plastik paneller (CTP), fiber takviyeli plastik paneller üretilerek bir çok alanda kullanılmaktadırlar. Özellikle rüzgar tribünü, sürat tekneleri, bisikletler, çatı kaplama malzemeleri, dış cephe kaplamaları, karavan, otobüs, tır, dorse, fiberglas, spor ekipmanları ve hijyenik duvar panellerine kadar bir çok ürünün imalatında kullanılmaktadır.

Doğal kompozit hemen hemen her canlıda görülebilen bir durumdur. Ahşap, kemik gibi malzemeler, tabii (doğal) kompozit malzemelerdendir. Kalsiyum tuzu (hidroksiapatit) ile kollajen adı verilen yumuşak ve esnek bir protein materyalin bir araya gelmesi ile kemik kompozit materyali oluşmaktadır.

Erken Kompozit toprak, kil ve benzeri doğal elementin ateş, su, hava ve bitkisel kalıntılarla bir araya gelmesi durumudur. Beton ve tuğla gibi kompozit malzemelerin oluşması için bir araya gelen hiç bir madde, tek başına baş rol oynamamaktadır. Birinin sertliği diğerinin kırılganlığını örtmektedir, diğerinin esnekliği ise; diğer maddenin sertliğini yumuşatmaktadır. Böylece hem sert hemde esnek yapıya sahip olan erken kompozit ürünler her amaca hizmet edecek uygunluğa gelmektedir. Örnek verilecek olursa; çamur kurutulup istenilen görünümü verebilir fakat basınç dayanımı zayıf olur. Beton üretiminde kullanılan kum da aynı şekilde istenilen şekli alabilir ama dayanımı zayıf olur. İstenilen kıvama gelmesi için su, ateş, hayvansal ve bitkisel takviyelere ihtiyaç vardır.

Nano Kompozit komposit için hazırlanan karışımın nanometre seviyesindeki partiküller düzeyinde olan türüne denmektedir. Nano teknolojinin özü, moleküler boyutta çalışarak, moleküler yapısı yenilenmiş büyük yapılar elde etmektir. Malzemelerin nanometrik boyuttaki özellikleri, aynı malzemenin makro boyuttaki özelliklerine göre değişiklik göstermektedir. Nano kompozitler, bir matris içerisinde nanometre büyüklüğünde parçacıkların dağılması ile oluşan malzemelerdir. Metal, seramik, polimer, ve inorganik maddelerin birbirleri ile harmanlanması sorunu ortaya çıkan kompozitlerdir. Nano boyuttaki tozlar, gelişmiş özelliklere sahip nano kompozitleri oluşturmak üzere seramik, metal ya da polimer gibi malzemeler içinde destekleyici olarak kullanılmaktadır.