Whatsapp Bilgi Hattı
0 541 291 91 40
Kuvars Nedir?
Editor Blog
Kuvars nedir, nasıl oluşur kuvars kristali nereden çıkarılır, kuvars taşının özellikleri ve tezgah çeşitleri nelerdir, kuvars taşı nerelerde kullanılır?
Kuvars Nedir?
Kuvars, silisyum ve oksijen atomlarından oluşan, yer kabuğunda oldukça sık görülen sert ve kristal yapılı mineraldir. Mohs scalesinde sertlik derecesi 7 olan Kuvars, ticari sektörde mermer grubunun içerisinde yer alan doğal taşlardan biri olarak bilinmektedir. Saf silisyum dioksit (SiO2) formülünde olup, saf halde % 46.5 oranında Si ve % 53.3 oranında O2 içermektedir. Piezoelektrik bir taş olan Kuvars, üzerine uygulanan belli bir basınçta (sıkıştırma) bir voltaj üreten nadir taşlardan biridir.
Kimyasal ve mekanik ayrışmaya karşı oldukça dayanıklı olan kuvars taşının özgül ağırlığı 2.65 gr/cm3, ergime sıcaklığı ise 1785 °C civarındadır. Bu metaformik ve tortul kayacın içerisinde, katı eriyik halinde; Li, Na, AI, Ti ve Mg gibi elementler bulunmaktadır. Ağırlıklı olarak renksiz bir görünümü olan Kuvars'ın renkli olan türleride görülebilmektedir. Ülkemizde ki maden ocaklarından çıkartılan Kuvars rezervi, dünyada başta Brezilya ve Madadaskar olmak üzere bir çok ülkede bolca bulunmaktadır.
Kuvars Taşı Oluşumu
Mermer, granit ve diğer felsik magmatik kayaçların belirleyici bir bileşeni olan Kuvars; şist, gnays, kuvarsit ve diğer metamorfik kayaçların ortak bir bileşenidir. Kuvartz, Quartz gibi isimlerle de bilinen bu prizmatik altıgen kristal görünümündeki kuvarsın kimyasal yapısı silisyum ve oksijenden oluşmaktadır. Kuvars kristali bütün iklim koşullarında oluşabildiği gibi, kimyasal ve mekanik ayrışmalara dayanıklıdır. Kuvars minerali erimemekle beraber, sadece hidroflorik asitte çözülmektedir. Zengin magmatik, metamorfik kayaçların ayrışması sonucu oluşan ve içeriğinde demir oksit içeren kuvars kristali pembe, kızıl ve kahverengi renklerine sahip olur.
Kuvars Taşı Özellikleri
Genel olarak kaya kristali veya berrak kuvars olarak adlandırılan saf kuvars, içindeki yabancı maddelerin cins ve miktarına göre, renksiz ve şeffaf veya yarı saydam olabilmektedir. Heksagonal sistemde kristalleşen kuvars, doğada kristal ya da amorf (biçimsiz) halde bulunabilir. Kuvars kendi içerisinde; iri kristalli ve kriptokristalen olarak iki gruba ayrılmaktadır. İri kristalli grup kendi içerisinde süt kuvars, ametist, mavi kuvars, pembe (gül) kuvars çeşitlerini barındırır. Kriptokristalen (mikro kristalli kuvars) grubuna ait kuvars grubu ise; genellikle yarı saydam veya opak görünümlü olup, Oniks, Kalsedon (kalseduan), çökmetaşı, agat, akik, sard tripoli, plazmapras, karnelian, krizopras, jasp, flint, heliotrop, çört ve novakulit isimleriyle bilinmektedirler.
Rengi uçuk pembeden gül kırmızına göre değişen taşlara Pembe (Gül) Kuvars, parlak yeşil renkte olanlara Yeşil Kuvars, soluk sarıdan kahverengiye değişen renkte olanlara Sitrin Kuvars, beyaz renkte olanlara Sütlü Kuvars, menekşe renkli olanlara Ametist, kahverengi ile gri arasında gidip gelen yarı saydam renkli taşlara da Dumanlı Kuvars adı verilmektedir.
Kuvars Kullanım Alanları
Kuvars kullanım alanları sürekli genişlese de, bazı sektörlerde bu taşın kullanımı için safsızlık derecesinde olması gerektiğinden ve ülkemizdeki kuvars rezervleri, hem kalite hem de miktar açısından yetersiz olduğundan cam ve elektronik sanayinde etkin olarak kullanılamamaktadır. Bununla birlikte bir çok alanda kullanılması için Kuvars kristalinin saflaştırılması (demir oranının %0,01-0,1 aralığına çekilmesi) için ciddi çalışmalar yapılmaktadır.
Kuvars'ın kullanım alanları arasında, elektronik, deterjan, seramik, boya, refrakter ve metalürji, gazbeton (Ytong) üretimi, ferro krom üretimi, demir çelik sanayi, dolgu malzemesi, filtre sanayide, sentetik ve yapay tedavilerde kullanılmaktadır. Özellikle piezoelektrik özelliğe sahip kuvars taşlarının bu özelliğinin keşfedilmesiyle, quartz marka saatlerde kullanılması da oldukça dikkat çekici bir ayrıntı olarak göze çarpmaktadır. Mutfak ve banyolarda tezgah, masa, sehpa, lavabo küvet gibi ürün setlerinde kullanımı da oldukça yaygınlaşmıştır.
Kuvars ürünü kullanırken bilinmesi gereken en önemli nokta ise; kuvars taşından yapılmış bir eşya ya da malzemede herhangi bir döküntü ve tozlanma gibi oluşumlar gözleniyorsa, hemen o eşyayı kullanımdan çıkarmak ve yaşam alanından uzaklaştırmak sağlık açısından en doğru davranış olacaktır. Sebebi ise; bir silika türü olan Kuvars kumu (silis), yapılan araştırma ve çalışmalar neticesinde, insan sağlığı için tehlike arz edecek boyutta rahatsızlık ve hastalıklara sebep olabileceği, kuvars kumunun kanserojen madde içerdiği sonucuna varılmıştır. Silis tozuna bağlı olarak silikozis, tüberküloz, akciğer kanseri ve scleroderma gibi hastalıklar olmuştur. Silis kumunundaki tanecikleri kısa süreli solumak bile akciğere bağlı hastalıkları tetiklemektedir. Bu noktada kuvars taşından yapılmış bir malzeme ya da ürün alırken bilinen markalara yönelmekte büyük fayda var.
Kuvars Tezgahlar
Dünyadaki en sert minerallerden biri olan doğal kuvars taşından üretilen mutfak tezgahları, kullanım açısından da bir çok kolaylığı beraberinde getirmektedir. Gözeneksiz yapısı ve sertlik derecesi oldukça yüksek olan kuvars tezgahların, hem ısıya dayanımları, hemde darbelere karşı dayanımları göz doldurmaktadır. Oldukça geniş renk ve ton yelpazesine sahip olması da kullanıcıların tercihlerinde nokta atışı yapmalarını sağlamaktadır. Ortalama %97 oranında doğal olan bu tezgahlar, granite oranla daha esnek yapısı ile de baskısal dayanımlara karşı oldukça dirençlidir.
Kuvars tezgahlar, asit ve bazların yıpratıcı etkilerine karşı yüksek mukavemete sahiptir. Deterjanların yıpratıcı etkileri kuvars yüzey tezgahlarda sorun olmaktan çıkar. Fakat asitli leke uzun süre yüzey üzerinde kalır ve kurursa, yüzeyde leke bırakabilir ve renk solması yaşanabilir. Ayrıca gözeneksiz ve kompakt yapısı sayesinde üzerinde bakteri veya mikroorganizma üremesine izin vermez.